Koło kwintowe

W systemie dur-moll najczęściej spotykaną odległością pomiędzy dźwiękami lub akordami jest kwinta. Tonika leży o kwintę niżej niż Dominanta. Subdominanta leży o kwintę niżej od Toniki. Mówimy tu o pokrewieństwie kwintowym.
Warto poznać to pokrewieństwo, szybko przywoływać w myśli właściwe następstwa dźwięków lub akordów w stosunku kwinty. Przyda się to zwłaszcza w nauce improwizacji. W nauce pokrewieństwa kwintowego niezbędne jest graficzne koło kwintowe.

Koło kwintowe jest umownym zbiorem wszystkich tonacji, ułożonych w formie okręgu, w taki sposób, żeby dźwięk zasadniczy jednej tonacji był piątym dźwiękiem (kwintą) sąsiedniej. Sąsiednie tonacje różnią się od siebie liczbą znaków przykluczowych – każdej przybywa (lub ubywa) znaków.
Koło kwintowe bywa nazywane także kołem kwartowym (w zależności od kierunku odczytywania tonacji).
W praktyce używa się kół kwintowych uproszczonych. Z powodu uproszczeń enharmonicznych pomija się tonacje z podwójnymi znakami chromatycznymi (podwójny krzyżyk i bemol).