Wydatkowanie oddechu
Możliwość kontroli wydychanego powietrza i spowolnienie wydechu poprzez jednoczesne działanie antagonistycznych mięśni wdechowych i wydechowych nazywamy podparciem oddechowym (appoggio).
Uzyskanie jak największej wydajności oddechu, maksymalnego jego wykorzystania do potrzeb produkcji dźwięku jest istotne w aspekcie prowadzenia fraz muzycznych.
Prawidłowy oddech to taki, w którym podczas nabierania powietrza odchyla się dolna część brzucha. Żebra zostają lekko rozsunięte, przy napiętych mięśniach brzucha, na krótką chwilę oddech zostaje zatrzymany, po czym następuje kontrolowane wydatkowanie powietrza. Klatka piersiowa, chociaż lekko uniesiona (nie zapadnięta) – pozostaje nieruchoma i zrelaksowana.
Przykład oddechu prawidłowego.
Głębokość oddechu może być regulowana. Pojemność płuc może być dodatkowo zwiększona poprzez nabieranie powietrza w dolną część klatki piersiowej. Ważne, żeby takie nabieranie powietrza odbywało się jakby „od spodu”, unosząc najpierw dolne partie brzucha.
Pożytkowanie nabranego powietrza powinno następować równomiernie, bez skoków i perturbacji. Płynnie. Efektem takiego wydatkowania powietrza powinny być płynne ruchy brzuch, bez „wpadania” brzucha. Powietrze należy nabierać w kierunku od dołu do góry klatki piersiowej.
Przykłady oddechu prawidłowego.
Wydatkowanie powietrza zgromadzonego w płucach powinno odbywać się w sposób jak najbardziej racjonalny. To od umiejętności płynnego zużywania powietrza może zależeć większość aspektów gry (frazowanie, tempo, dynamika, intonacja i inne).
Prawidłowy oddech składa się z kilku faz, które muszą być w pełni kontrolowane:
– nabranie powietrza – czas nabierania uwarunkowany jest od właściwości dźwięku lub charakteru muzyki, a także głębokości przewidywanego oddechu.
– wydatkowanie zgromadzonego powietrza – następuje najczęściej powoli. Powinno być zaplanowane, racjonalne, ćwiczone. Jest podporządkowane frazowaniu.
– wymiana powietrza zalegającego – w zależności od charakteru wykonywanej muzyki, w płucach może zgromadzić się niewielka ilość powietrza, które nie zostało poddane wymianie. Dłuższa pauza lub krótka przerwa może być wykorzystana na pełną wymianę powietrza.
Na filmie zobaczysz przykład prawidłowego wydatkowania powietrza. Obserwuj ruch dłoni na brzuchu. Dłoń wraz z powłoką brzucha odchyla się w chwili czerpania powietrza i bardzo powoli opada wraz z jego wydatkowaniem.
Częstym błędem początkujących saksofonistów jest natychmiastowe „wpadanie” dłoni, co znacznie skraca czas wydatkowania powietrza.