Konserwacja saksofonu

Saksofon jest jednym z tych instrumentów, w którym prawidłowa eksploatacja zapewni długą, bezawaryjną służbę. Jednak, tam gdzie występują siły, ruchome elementy, zmienne warunki (wilgotność, temperatura) zawsze dochodzi do zużycia materiału. Bezremontową eksploatację można wydłużać poprzez systematyczne konserwacje, regulacje, a nade wszystko – rozumienie zasad działania mechanizmów saksofonu. Jest to o tyle ważne, że niektóre czynności można wykonać bez wprawy, z minimalną wiedzą. Są zabiegi, których się nie podejmę, mimo że kilkukrotnie rozłożyłem i złożyłem samodzielnie saksofon, wymieniając poduszki i sprężynki. Początkującym saksofonistom instrument jawi się jako coś bardzo skomplikowanego, złożonego. Zawiłość mechanizmów bierze się z braku zrozumienia ich działania. Nierzadko cena instrumentu jest niemała, zatem żeby nie zepsuć – nie podejmą się żadnej czynności w kierunku naprawy niedomagającego instrumentu. Jest też inna grupa muzyków, którzy kręcą wszystkimi możliwymi śrubkami, nie wiedząc, że powrót do fabrycznych ustawień będzie niemożliwy.
Jednym i drugim może pomóc niniejsza zakładka publikacji.

Podstawową ingerencją w mechanizmy saksofonu będzie dokręcanie śrub. Należy wiedzieć, że śruby i ośki saksfonu, dla uniknięcia korozji, wykonywane są z miękkich materiałów. Mosiądz, inne  stopy metali, , aluminium. Odkręcenie (po latach) miękkiej śruby, dodatkowo zapieczonej brudem, lepiszczem czy rdzą, wymaga idealnie dopasowanego i wysokiej jakości wkrętaka. Zazwyczaj płaskiego.
Na zdjęciu – ślad po próbie odkręcenie śruby niedopasowanym wkrętakiem.

Te śruby regulują dokładność przylegania klap, poprzez widoczne na zdjęciu mechamizmy. Jeśli nie rozumiesz zasady ich działania – nie ruszaj nimi, a na pewno nie bardziej, niż o pół milimetra.

Widoczne na poniższym zdjęciu śruby służą do regulacji mechanizmów, które rozlegulowują się często.  Po naciśnięciu klapy 3, można dokręcić śruby2 i 1 tak, żeby prześwit był mniejszy niż kartka papieru. Obserwuj jak te mechanizmy działają na inne klapy, bo od ich szczelności zależy łatwość gry.

1 – owijka z tworzywa sztucznego, która zapobiega metalicznemu szczękowi mechanizmu. Lubi się zgubić, ale łatwo ją zastąpić.

2 – ten mechanizm reguluj, poprzez delikatne rozszerzenie śrubokrętem, rzadko. Powinien mieć niewielki luz, w przeciwnym razie, może się zacinać.

Owijka z mechanizmu klapy Bb wypada najczęściej. Podobnie, jak najszybciej odpada korek spod tego mechaniazmu. Zrób zdjęcie, żeby zapamiętać grubość korka. łatwo go uzupełnić.

Klapy obsługiwane małym palcem lewej ręki. To najbardziej czuły mechanizm saksofonu, który łatwo odkształcić poprzez błędne odkładanie instrumentu.
1 – ośka wałka. Trzeba systematycznie kontrolować, czy się nie wykręciła.
2,3 – podkładki z korka lub tworzywa. Bardzo ważna jest ich grubość. Zrób zdjęcie, jeśli chcesz samodzielnie uzupełnić.

Korek pod tym mechanizmem ubija się i twardnieje. Żeby utrzymać szczelność, śruby można delikatnie przesunąć.


Czara głosowa przytwierdzana jest do korpusu za pomocą różnego rodzaju łączników, na których zwykle umieszcza się logo producenta. Do niedawna był to najbardziej charakterystyczny element instrumentu, pozwalający odróżnić je z dalszej odległości.
Ważnym elementem korpusu saksofonu jest kolano (łuk) – wygięty kawałek stożkowatej rury, łączący korpus z czarą głosową. W kolanie zachodzi wiele skomplikowanych zjawisk akustycznych, dotyczących zwłaszcza niskich dźwięków.
Ruchome elementy saksofonu działają poprzez system osiek i półosiek osadzonych na słupkach. Słupki bywają zazwyczaj przylutowane do korpusu. To najbardziej podatne na uszkodzenia elementy saksofonu. Nawet niewielkie uderzenie na przykład o blat stołu może je odlształcić, powodując nieszczelność jednej lub wielu poduszek. Samodzielna naprawa jest raczej niemożliwa. Wykrzywienie słupka nierzadko wgniata korpus, który trzeba wyprostować specjalną sztancą, próba wyprostowania słupka poprzez uderzenie najczęściej doprowadzi do pęknięcia lutu. Nawet pozorny powrót na miejsce może skutkować nieszczelnościami, zatem brakiem komfortu gry.

Podpora pod kciuk może być regulowana za pomocą śruby. Żeby jej nie zniszczyć, użyj bardzo dopasowanego śrubokręta.

Ruchome elementy saksofonu działają poprzez system osiek i półosiek osadzonych na słupkach. Słupki bywają zazwyczaj przylutowane do korpusu. To najbardziej podatne na uszkodzenia elementy saksofonu. Nawet niewielkie uderzenie na przykład o blat stołu może je odlształcić, powodując nieszczelność jednej lub wielu poduszek. Samodzielna naprawa jest raczej niemożliwa. Wykrzywienie słupka nierzadko wgniata korpus, który trzeba wyprostować specjalną sztancą, próba wyprostowania słupka poprzez uderzenie najczęściej doprowadzi do pęknięcia lutu. Nawet pozorny powrót na miejsce może skutkować nieszczelnościami, zatem brakiem komfortu gry.

Ruchome elementy saksofonu działają poprzez system osiek i półosiek osadzonych na słupkach. Słupki bywają zazwyczaj przylutowane do korpusu. To najbardziej podatne na uszkodzenia elementy saksofonu. Nawet niewielkie uderzenie na przykład o blat stołu może je odlształcić, powodując nieszczelność jednej lub wielu poduszek. Samodzielna naprawa jest raczej niemożliwa. Wykrzywienie słupka nierzadko wgniata korpus, który trzeba wyprostować specjalną sztancą, próba wyprostowania słupka poprzez uderzenie najczęściej doprowadzi do pęknięcia lutu. Nawet pozorny powrót na miejsce może skutkować nieszczelnościami, zatem brakiem komfortu gry.

Ruchome elementy saksofonu działają poprzez system osiek i półosiek osadzonych na słupkach. Słupki bywają zazwyczaj przylutowane do korpusu. To najbardziej podatne na uszkodzenia elementy saksofonu. Nawet niewielkie uderzenie na przykład o blat stołu może je odlształcić, powodując nieszczelność jednej lub wielu poduszek. Samodzielna naprawa jest raczej niemożliwa. Wykrzywienie słupka nierzadko wgniata korpus, który trzeba wyprostować specjalną sztancą, próba wyprostowania słupka poprzez uderzenie najczęściej doprowadzi do pęknięcia lutu. Nawet pozorny powrót na miejsce może skutkować nieszczelnościami, zatem brakiem komfortu gry.

Ruchome elementy saksofonu działają poprzez system osiek i półosiek osadzonych na słupkach. Słupki bywają zazwyczaj przylutowane do korpusu. To najbardziej podatne na uszkodzenia elementy saksofonu. Nawet niewielkie uderzenie na przykład o blat stołu może je odlształcić, powodując nieszczelność jednej lub wielu poduszek. Samodzielna naprawa jest raczej niemożliwa. Wykrzywienie słupka nierzadko wgniata korpus, który trzeba wyprostować specjalną sztancą, próba wyprostowania słupka poprzez uderzenie najczęściej doprowadzi do pęknięcia lutu. Nawet pozorny powrót na miejsce może skutkować nieszczelnościami, zatem brakiem komfortu gry.

W czasie eksploatacji saksofonu, wokół śrubek i osiek gromadząsię włókna, brud i lepiszcze. Można je usuwać patyczkami do uszu lub wykałaczką.