Ozdobniki melodyczne

Ozdobniki melodyczne są ornamentami dźwiękowymi urozmaicającymi melodię kosztem czasu trwania dźwięku, który ozdabiają.

Przednutka akcentowana

Przednutka akcentowana (długa) (z włoskiego appoggiatura), notowana (zazwyczaj) jako ósemka, zabiera nucie głównej akcent i jest od niej głośniejsza. Może zabierać nucie połowę wartości (w podziale dwójkowym). W podziale trójkowym może zabierać nucie głównej dwie trzecie wartości. Całą wartość zabiera przednutka nucie głównej, jeśli nuta jest powtarzana lub połączona łukiem z następną nutą.

przednutka długa

Przednutka nieakcentowana

1. Przednutka przedtaktowa (antycypowana). Jest legowana z nutą następującą, ale nie zabiera jej długości. Brzmi kosztom nuty poprzedzającej.

przednutka nieakcentowana

Przednutka krótka

3. Przednutka krótka to taka, w której akcent przypada na nutę główną, a czas jej trwania jest jak najkrótszy.

przednutka krótka

Przednutka pomocnicza

2. Przednutka pomocnicza, pozostawiona do uznania wykonawcy.

przednutka pomocnicza

Przednutka trójkowa

Jeśli kilka przednutek ma być wykonane kosztem nuty (pauzy) poprzedzającej, umieszcza się je przed kreską taktową.

przednutka trójkowa

Inne przednutki

Należy mieć świadomość, że w muzyce występują różne inne odmiany przednutek: przednutki zamienne, toczki, przednutki obiegnikowe, mordentowe, ornamentowe. Oddzielnym zagadnieniem jest wykonywanie przednutek muzyki dawnej, które mogą rządzić się swoimi prawami (dla przykładu, w Baroku przednutka krótka uderzana była jednocześnie z nutą główną i trwała krótko).

Mordent

Szybką zamianę dźwięku głównego z sąsiednim nazywamy mordentem. Może się to odbywać o sekundę, w górę lub w dół (wtedy znak się przekreśla), po dźwiękach gamowłaściwych. Jeśli dźwięk mordentu ma być alterowany, umieszcza się pod nim właściwy znak chromatyczny.
Istnieją jeszcze inne odmiany mordentów (stosowane zwłaszcza w muzyce dawnej), dla saksofonu rzadko używane.

mordent

Inne odmiany mordentów, rzadko współcześnie używane: mordent podwójny górny i dolny, mordent górny, Line prall (trylik), Schleifer, mordent dolny.

mordent

Obiegnik

Obiegnik opisuje nutę główną jego górną i dolną sekundą. Obiegnik mozna zapisać poprzez znak umieszczony nad nutą (obiegnik gamowłaściwy lub alterowany). Taki obiegnik realizujemy zwykle od górnej sekundy dźwięku głównego. Rzadziej – od dźwięku głównego. Jeśli któraś z nut ma buć alterowana, umieszcza się znak chromatyczny pod lub nad znakiem obiegnika.

obiegnik

Inny sposób notowania obiegnika to umieszczenie go pomiędzy nutami. Wtedy pozbawia on główną nutę częście jej wartości.

obiegnik

Tryl

Tryl polega na szybkim i wielokrotnym powtarzaniu na przemian nuty głównej i jej górnej sekundy, gamowłaściwej lub alterowanej (wtedy jest odpowiednio oznaczany znakami chromatycznymi). Tryle oznacza się współcześnie na dwa sposoby. Za pomocą liter „tr”:

tryl

lub za pomocą falowanej linii z literami „tr” lub bez:
tryl

Na krótszych nutach można spotkać zapis tryla podobny do podwójnego mordenta (i niektórych innych mordentów), a realizacja może być podobna do obiegnika.
Tryle występują często z przednutkami, lub przednutkami się kończą.

Możesz również polubić…

Dodaj komentarz