Deflektor

Tuż za szyną czołową ustnika, na długości około 1 cm rozciąga się deflektor. Z definicji, deflektor to (w maszynach, urządzeniach) element zmieniający kierunek przepływu gazu. Etymologicznie, słowo pochodzi z łacińskiego deflectere – przyginać, odginać. Deflektor jest jednym z najbardziej odpowiedzialnych za brzmienie saksofonu elementów ustnika. Wyróżnia się cztery podstawowe rodzaje deflektorów.

Deflektor prosty. Rozciąga się od szyny czołowej do komory. To charakterystyczny dla najstarszych modeli ustników kształt deflektora. Także dla ustników klasycznych. Taki deflektor, w połączeniu z dużą komorą i małym otwarciem, miały pierwsze ustniki Adolfa Saxa.
Prosty deflektor daje wyrównane brzmienie saksofonu we wszystkich rejestrach, chociaż może być nieco matowe. Ustniki z takim deflektorem nigdy nie zabrzmią zbyt jasno lub szorstko.
Taki kształt deflektora nadaje się dla saksofonistów, którzy dmuchają mocno. Duża prędkość powietrza może sprawiać, że ustniki o innym kształcie deflektora zabrzmią u nich zbyt jasno.
Prosty deflektor mają często ustniki do sopranu, eliminując naturalną dla tego instrumentu piskliwość w górnych rejestrach.

Deflektor wypukły. Rozpoczyna się krzywizną (fałdą) tuż po szynie czołowej, po czym się łagodnie opada w kierunku komory.

Taki deflektor powoduje, że dźwięk ma świetny atak, pewną ostrość, a jednocześnie nie traci nic z szerokości i potęgi.

Najbardziej znanymi ustnikami z wypukłym deflektorem są niektóre modele Otto Link i Meyer.

Deflektor schodkowy. Ten deflektor rozpoczyna się tuż za szyną czołową prostym stopniem, jednak o sporo większym nachyleniu niż deflektor prosty. Po około jednym centymetrze – gwałtownie opada w kierunku komory.
Po ustniki z deflektorem schodkowym sięgają najczęściej saksofoniści funkowi, rytm and bluesowi i rockowi. Tacy, którym zależy na wyraźnym dźwięku przebijającym się przez ostro grającą sekcję rytmiczną.

Najbardziej znanym ustnikiem z tego typu deflektorem jest ustnik Dave Guardala model Michael Becker. Brzmienie ustnika z deflektorem schodkowym jest jasne, z uwypukleniem środka pasma. Ponieważ powietrze przepływa szybko przez taki ustnik – przy odpowiednim otwarciu – ustnik reaguje szybko i precyzyjnie.
Inną zaletą takiego deflektora jest bardzo dobra intonacja ustnika i zrównoważone brzmienie w całej skali saksofonu.

Deflektor wklęsły. Wdmuchiwany do ustnika strumień powietrza, za sprawą takiego właśnie kształtu deflektora – natychmiast zwalnia.
Deflektor wklęsły jest stosunkowo mało spotykany, z powodu bardzo ciemnego, głuchego brzmienia, które nadaje instrumentowi z jednoczesnym słabym atakiem i powolną reakcją ustnika na zadęcie. Może być jednak receptą na jasne, piskliwe brzmienie saksofonu.